Xe nâng tay là thiết bị hỗ trợ đắc lực trong việc di chuyển hàng hóa nặng trong kho xưởng, siêu thị hay nhà máy. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, nếu không được bảo dưỡng đúng cách, xe dễ gặp tình trạng rò rỉ dầu, bánh xe mòn, tay cầm lỏng, hoặc thủy lực yếu dần. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách bảo dưỡng xe nâng tay giúp tăng tuổi thọ lên gấp đôi, tiết kiệm chi phí sửa chữa và đảm bảo an toàn khi vận hành.
1. Tại sao cần bảo dưỡng xe nâng tay định kỳ
Nhiều người nghĩ rằng xe nâng tay là thiết bị đơn giản, không cần bảo trì. Nhưng thực tế, bộ phận thủy lực, vòng bi, bánh xe và cần nâng đều hoạt động thường xuyên dưới tải trọng lớn. Khi không được chăm sóc, dầu thủy lực sẽ bị bẩn, pít-tông bị mài mòn, gây rò rỉ và giảm khả năng nâng. Việc bảo dưỡng định kỳ không chỉ giúp xe hoạt động trơn tru hơn mà còn tránh được những hư hỏng nghiêm trọng phải thay cả bộ thủy lực hoặc bánh xe. Một chiếc xe được bảo dưỡng đúng cách có thể dùng tốt từ 5–7 năm, trong khi xe không được chăm sóc chỉ 2–3 năm đã hỏng.
2. Chu kỳ và thời điểm bảo dưỡng xe nâng tay
Theo khuyến nghị của nhà sản xuất, xe nâng tay nên được kiểm tra kỹ mỗi 3 tháng, và làm bảo dưỡng toàn phần 6 tháng/lần. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng xe liên tục trong môi trường khắc nghiệt như kho lạnh, xưởng ẩm, hay sàn bê tông thô, nên rút ngắn chu kỳ xuống 1–2 tháng/lần. Mỗi ca làm việc, người vận hành cũng nên dành vài phút kiểm tra nhanh xem xe có hiện tượng rò dầu, bánh xe bị kẹt, hay cần nâng hoạt động có bình thường không. Sự chủ động này giúp phát hiện sớm lỗi và xử lý kịp thời, tránh tình trạng hỏng lan sang các bộ phận khác.
3. Kiểm tra và thay dầu thủy lực đúng cách
Hệ thống thủy lực là “trái tim” của xe nâng tay. Nếu dầu bẩn hoặc thiếu, xe sẽ nâng yếu, phát ra tiếng kêu và pít-tông bị mòn. Khi bảo dưỡng, cần tháo nắp bình dầu, kiểm tra màu sắc và độ sệt của dầu. Dầu mới có màu vàng nhạt hoặc trong suốt, còn dầu cũ sẽ chuyển màu đen hoặc có cặn. Nếu thấy dấu hiệu này, nên thay dầu ngay. Loại dầu phù hợp là dầu thủy lực 32 hoặc 46 tùy điều kiện làm việc. Khi thay, cần xả hết dầu cũ ra, vệ sinh sạch bình chứa rồi mới đổ dầu mới vào. Tránh pha trộn nhiều loại dầu khác nhau vì có thể làm giảm khả năng bôi trơn và gây rò rỉ.
4. Bảo dưỡng bánh xe và vòng bi
Bánh xe là bộ phận chịu ma sát nhiều nhất. Khi bánh bị mòn, xe di chuyển nặng và dễ trượt, đặc biệt trên nền sàn trơn. Hãy kiểm tra bánh xe ít nhất mỗi tháng một lần. Nếu thấy mòn lệch hoặc rạn nứt, cần thay ngay để tránh làm hỏng trục bánh. Với bánh xe PU hoặc Nylon, có thể dùng dung dịch tẩy nhẹ để làm sạch bụi bẩn và dầu mỡ. Ngoài ra, vòng bi cũng cần được tra mỡ định kỳ để giảm ma sát, giúp xe di chuyển nhẹ hơn. Khi vệ sinh, không nên dùng nước rửa mạnh hoặc hóa chất ăn mòn vì sẽ làm hỏng ổ bi và trục.
5. Vệ sinh thân xe và tay cầm
Sau mỗi ca làm việc, nên lau chùi sạch phần khung, càng nâng và tay cầm. Bụi bẩn, dầu mỡ bám lâu ngày có thể ăn mòn sơn hoặc khiến các khớp nối bị kẹt. Dùng khăn ẩm lau sạch, sau đó xịt nhẹ dầu bảo dưỡng lên các khớp xoay, trục nâng để chống gỉ sét. Nếu xe hoạt động trong kho ẩm hoặc gần khu vực có hóa chất, cần bọc kín các phần ốc và pít-tông để hạn chế han rỉ. Đặc biệt, tay cầm điều khiển cần kiểm tra chốt khóa, lò xo và cơ cấu xả dầu, vì nếu chúng bị kẹt, xe có thể không hạ hàng được hoặc hạ đột ngột gây nguy hiểm.
6. Kiểm tra cụm thủy lực và pít-tông
Cụm bơm thủy lực là nơi chịu tải lớn nhất. Khi vận hành, bạn cần quan sát xem xe có hiện tượng nâng chậm, hạ giật hoặc rò rỉ dầu ở đầu pít-tông hay không. Nếu có, đó là dấu hiệu phớt dầu bị hở. Trường hợp nhẹ có thể thay phớt, nhưng nếu pít-tông xước hoặc van dầu hỏng, cần mang đến trung tâm bảo dưỡng để kiểm tra kỹ hơn. Không nên tự ý tháo lắp phần thủy lực nếu không có kinh nghiệm, vì chỉ cần lắp sai vị trí van dầu cũng khiến xe mất lực hoàn toàn.
7. Bảo dưỡng càng nâng và khung xe
Càng nâng là phần tiếp xúc trực tiếp với hàng hóa, thường xuyên chịu lực nặng. Hãy kiểm tra xem có bị cong, nứt hoặc lỏng bulong không. Nếu phát hiện cong vênh, không nên cố dùng vì sẽ ảnh hưởng đến khả năng cân bằng tải. Với khung xe, cần siết chặt lại các mối hàn hoặc ốc vít. Thỉnh thoảng có thể sơn phủ lại lớp chống gỉ để tăng độ bền, đặc biệt nếu xe thường xuyên sử dụng ngoài trời.
>>> Xem thêm: Xe nâng tay thấp
8. Một số lỗi phổ biến và cách khắc phục
Xe nâng tay không nâng được: Nguyên nhân có thể do thiếu dầu, kẹt van, hoặc phớt thủy lực bị rò. Cần kiểm tra mức dầu, nếu bình đầy mà xe vẫn yếu thì phải thay phớt.
Xe hạ hàng quá nhanh: Thường do van xả dầu mở quá rộng hoặc phớt bị rách. Có thể điều chỉnh lại tay xả hoặc thay phớt.
Xe di chuyển nặng hoặc nghiêng: Bánh xe bị mòn lệch hoặc vòng bi khô mỡ. Chỉ cần thay bánh và tra mỡ lại là xe vận hành bình thường.
9. Mẹo giúp xe nâng tay bền hơn gấp đôi
Luôn sử dụng xe đúng tải trọng quy định. Không cố nâng hàng quá nặng vì sẽ nhanh làm hỏng xi-lanh thủy lực.
Không kéo hoặc đẩy xe trên địa hình gồ ghề, vì dễ làm cong càng nâng và mòn bánh.
Cất xe ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp hoặc môi trường ẩm mốc.
Thường xuyên huấn luyện nhân viên vận hành đúng cách, vì thao tác sai (như kéo lệch tay cầm, thả hàng đột ngột) là nguyên nhân hàng đầu khiến xe hư sớm.
10. Khi nào nên mang xe đi bảo dưỡng chuyên nghiệp
Nếu xe có tiếng kêu bất thường khi nâng, hoặc pít-tông bị rò dầu, tốt nhất nên mang đến cơ sở bảo dưỡng uy tín. Ở đó, kỹ thuật viên sẽ kiểm tra áp suất, thay dầu, thay phớt và cân chỉnh hệ thống thủy lực bằng dụng cụ chuyên dụng. Bảo dưỡng tại nhà chỉ nên áp dụng cho các bước cơ bản như tra mỡ, vệ sinh, kiểm tra bánh xe. Với xe đã dùng trên 3 năm, việc bảo dưỡng định kỳ tại trung tâm ít nhất 1 năm/lần sẽ giúp duy trì độ bền tối ưu.
Kết luận
Xe nâng tay là thiết bị nhỏ nhưng có vai trò rất lớn trong vận hành kho hàng. Bảo dưỡng đúng cách không chỉ giúp xe bền hơn gấp đôi mà còn đảm bảo an toàn và tiết kiệm chi phí dài hạn. Chỉ với vài thao tác kiểm tra định kỳ, thay dầu, tra mỡ và vệ sinh, bạn đã có thể kéo dài tuổi thọ xe lên nhiều năm. Hãy xem việc bảo dưỡng xe nâng tay như chăm sóc cho “người bạn đồng hành” trong công việc, để xe luôn hoạt động mạnh mẽ, bền bỉ và hiệu quả nhất.